SİZİ TANIYABİLİRMİYİZ?
Adım Müslüm ÇİFTÇİ, Yaklaşık olarak 12 yıldır aşağı çarşıda esnafım ve bakliyat, baharat, kuruyemiş üzerine ticaret yapıyorum. Son zamanlarda esnaflar olarak büyük sıkıntılar yaşıyoruz, bu sorunların en büyük sebebi de ürünlerin fiyatlarının baya yüksek olmasıdır, insanlarda alım gücü olmadığı için biz esnaflar bu sorunla çok karşılaşıyoruz, onun dışında bakarsanız turist sayısı Şanlıurfa’da çok yüksek ve birçok sayıda yerli turist Şanlıurfa’yı ziyaret ediyor, bu bir gerçektir. Tüm esnaflar burada bu konuda gerçekten faydalanmıyorlar çünkü acenteler belirli esnaflarla anlaşmışlar, turistler buraya geldikleri zaman direkt olarak belirli esnaflara gidip alışveriş yapıyorlar ve diğer esnaflar da mağdur duruma düşüyorlar bu da esnaflar için büyük bir sıkıntıdır, inşallah bu sıkıntı en yakın zamanda giderilir ama giderileceğini de tahmin etmiyorum. Acenteler anlaşmışlar ve ticaretimize sekte vuruyorlar, turistler gelip bize biber salçasının ne kadar olduğunu soruyorlar ve biz de fiyat veriyoruz ama insanlar önceden başka bir yerden bizim verdiğimiz fiyatın 2 mislisi kadarına alışveriş yapmışlar. Turistlerin buraya gelip bu durumu yaşamaları hem esnaf için hem de Şanlıurfa için gezi amaçlı olmuyor, esnaf için bir karalama kampanyası gibi oluyor o zaman da tüm esnaf bir oluyor, kazanan esnaf zaten kazanıyor ama diğer esnaf da mağdur oluyor, durum bundan ibaret.
BU SEKTÖRE NASIL BAŞLADINIZ?
Yaklaşık 12 yıl önce mecburen başladım, serbest meslek ve ticaret ile uğraştığım için burayı uygun gördüm ve buraya yerleştim yıllardır buradayım. Bu süre içerisinde Pandemi oldu ve esnaflar gerçekten büyük sıkıntılar yaşadılar, ikinci bir husus da belediye bize siz kaldırımı işgal ediyorsunuz, yolları İşgal ediyorsunuz deyip bizi bu konuda sıkıştırıyor ve gerçekten de bizim işgal etme gibi bir durumumuz söz konusu değildir, asıl işgal edenler seyyar satıcılardır. Yanlış anlaşılmasın kimsenin ekmeğiyle oynamak istemiyorum ama burada seyyar satıcı arkadaşlarla belirli bir saatten sonra aşağı çarşı tam bir semt pazarına dönüyor. Buraya sabah erken saatlerde zabıtalar uğrarlar ve esnaflara eşyalarınızı toparlayın içeriye koyun kaldırımı işgal ediyorsunuz derler, sonra da sağ olsun zabıta arkadaşlar ortadan kaybolurlar ve seyyar satıcılarla baş başa kalırız, mağdur olanlar da esnaflar olur. Bu konuda da inşallah yetkililer daha duyarlı davranırlar ve esnafları mağdur etmezler.
ÜRÜNLERİNİZİ NEREDEN NASIL GETİRTİYORSUNUZ?
Çok güzel bir konuya değindiniz, şuan Şanlıurfa’da nereye baksanız müthiş fıstık ağaçları var ve yetiştiriyoruz ama biz burada kolayca Şanlıurfa fıstığı diye satamıyoruz, çevre illerden gelen turistler pek inandırıcı bulmuyorlar, bu fıstıklar Gaziantep fıstığıdır ve Şanlıurfa’da o kadar fıstık ağacı var mı diyorlar, bu sorunla çok kez karşılaşmışlığımız var. Gerçekten Şanlıurfa’da fıstık ağacı olduğuna inanmıyorlar, kuruyemişlerin çoğu zaten Gaziantep’ten temin ediliyor ve buda bir gerçektir. Biz esnaf olarak Şanlıurfa’da toptancılar çok vicdansızlar, tabi hepsi bir değiller ve çoğu küçük esnafı ezmeye çalışıyorlar, nasıl eziyorlar? Biz biber salçasını 55 liradan aldık ve burada da 65 – 70 liraya satışımız oluyordu, şuan burada üretimini yapan kişiler ve toptancılar biber salçasının toptan fiyatına 130 lira diyorlar, pahalılık her yerde var kabul ediyorum ama 55 liraya satarken kazan sağlıyorlardı da birden bire neden 130 lira oldu. Tabi biz sesimizi bir yere duyuramıyoruz, şuan küçük esnaflar olarak çok mağdur durumdayız, biz perakendeci değiliz ve kendini toptancı diye tanıtıp satış yapanlar aslında perakendecidir, onlar bizden daha fazla para kazanıyorlar. İnşallah en kısa zamanda belediyemiz ve valiliğimiz bu duruma el atarlar, ne müşteri mağdur olsun ne de küçük esnaf mağdur oldun, burada mağdur olan küçük esnaf ve müşteridir, üretici değil.
İNSANLARIN KURUYEMİŞE İLGİLERİ NASIL?
Herkes kuruyemiş almak ister ve akşam çoluğuna çocuğuna kuruyemiş götürmek ister ama insanlar da alım gücü yok, İnsanlarda alım gücü olmadığı için büyük sıkıntılar oluyor ve bu sıkıntılar da ister istemez esnafa yansıyor, esnafa da yansıdı mı biz küçük esnaflar olarak büyük sorunlar yaşıyoruz, durum bundan ibaret.
ŞANLIURFA BU SEKTÖRDE NE DURUMDA?
Şanlıurfa’yı Gaziantep’ten sonra baharat konusunda 5. sıraya yazabilirsiniz, bazı arkadaşlar bunu kabul etmeyebilir.Böyle devam ederse de biz ticaret yapamayız ve Şanlıurfa’yı da temsil edemeyiz. Bunu söylediğim zaman da Şanlıurfa’yı sevmediğimden dolayı böyle konuştuğumu söylüyorlar ama bunu söyleyenler Şanlıurfa’ya en büyük ihaneti yapanlardır.
KURUYEMİŞ ALIRKEN NELERE DİKKAT ETMELİYİZ?
Biz küçük esnaf olduğumuz için buraya fazla ürün stok etme şansımız yok, getirdiğimiz zaman az getiriyoruz ve burada ki esnaflarda satılan ürünlerin tamamı diyebilirim ki tazedir çünkü az olduğu için ürün taze kalıyor ve bizde bu konuda müşterilerimize karşı mahcup olmuyoruz.
KURUYEMİŞ ALDIKTAN SONRA NEREDE NASIL MUHAFAZA ETMELİYİZ?
Biz burada kuruyemişin çoğunu açık halde satıyoruz, ürünü aldıktan sonra ürün evde kapalı bir kapta kaldığı zaman hiçbir sorun olmaz, zaten havalar da soğudu ve hal böyle olunca hiçbir çeşitte sorun olacağını düşünmüyorum.
BURADA NE TÜR ÜRÜNLER SATIYORSUNUZ?
Şanlıurfa fıstığı, badem, kabak çekirdeği, kuru üzüm, pestil ve burada üretilen pekmezleri satıyoruz.
KALİTE STANDART BELGENİZ VAR MI?
Çoğu esnaf burada reklamını yapar, örneğin baskılı poşet gibi reklamlar yaparlar ama asıl bir insanın reklamı kendi ürünüdür, kaliteli ve taze ürün sattıktan sonra hiçbir reklama gerek kalmaz.
YILIN HANGİ DÖNEMLERİNDEN VERİM ALIYORSUNUZ?
Boz kabak çekirdeği dediğimiz 8. ay ile 5. ay arasında başlar, kırmızı fıstık ise 9. ayın başında toplanmaya başlar sonra fabrikalarda kurutulur ve bizde tezgâhlarda satarız.
YABANCI TURİSTLERİN İLGİSİ NASIL?
İlgileri çok fazla ve herkes kuruyemiş almak ister ama alım güçleri düşük olduğu için insanlar çok az alıyorlar, toplumda para çok olsa herkes evine kuruyemiş almak ister ama insanlarda alım gücü düşük olduğu için esnaf olarak da sıkıntı yaşıyoruz.
ŞANLIURFA FISTIĞI HAKKINDA NELER SÖYLEMEK İSTERSİNİZ?
Gaziantep üretimde değil de işletme de çok önde, şimdi biz fıstıklarımızı Şanlıurfa fıstığı diye tanıtmaya kalksak çok uzun zaman alır, inşallah tanıtım olur ve satarken Şanlıurfa fıstığı diye satarız ama Gaziantep bu konuda daha başarılı ve Gaziantep’te işini hakkıyla yapan esnaf var.
MESLEĞİNİZ YETERİNCE TANITILIYOR MU?
Gerçekten pandemiden sonra tüm esnafların sıkıntıları ortaya çıktı, pandeminin sıkıntılarını hala daha yaşıyoruz ve bu sıkıntı da belirli bir zamana kadar devam edecek gibi görünüyor, kış aylarının gelmesiyle ve insanların alım gücünün olmamasıyla esnaf için baya sıkıntılı olacağını düşünüyorum.
MESLEĞİNİZİ İLERLEYEN YILLARDA NEREDE NASIL GÖRÜYORSUNUZ?
Tabi ki herkes daha çok para kazanmak ister ama bizim bu işten başka yapabilecek bir iş şansımız biraz zayıf, para olması lazım ki kendimizi ilerletebilelim ama biz burada boşa çarkımızı döndürüyoruz. Kiralar ve iş zayıf olunca mecburen olduğumuz yerde kalıyoruz.
MESLEĞİNİZE RAĞBET VAR MI?
Mesleğimize daha önce rağbet vardı, gerçekten aşağı çarşı denilince herkes buraya farklı bir gözle bakardı, herkes aşağı çarşıda dükkân açıp esnaf olmak isterdi ama şuan da kiralar çok yükseldi, ürünler çok yüksek ve insanların alım gücü olmadığı için bu dükkânlar zamanla kapanır ki kapatan esnaflar da var.
SON OLARAK BURADAN İNSANLARA KURUYEMİŞ HAKKINDA NELER SÖYLEMEK İSTERSİNİZ?
Büyük marketlerden aldıkları ürünlere daha dikkat etmelerini isterim, küçük esnaflar zaten fazla tüketmedikleri için ürünler taze oluyor, ürünler taze olduktan sonra fazla bir sorun yaşamazlar, durum bundan ibaret.
BİZE ZAMAN AYIRDIĞINIZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM.
Ben teşekkür ederim.
